Hóa học THPT

                                              Chöông 3.    LIEÂN KEÁT HOAÙ HOÏC

Baøi 14. KHAÙI NIEÄM VEÀ LIEÂN KEÁT HOÙA HOÏC – LIEÂN KEÁT ION – TINH THEÅ ION

1.      Vieát caáu hình electron nguyeân töû cuûa Na(11) ; Cl(17). Ñeå ñaït ñöôïc caáu hình cuûa khí hieám thì nguyeân töû Na vaø Cl nhöôøng hay thu electron. Vieát sô ñoà hình thaønh giöõa chuùng.

2.Caáu hình e cuûa lôùp ngoaøi cuøng cuûa nguyeân töû K laø 4s¹, caáu hình e lôùp ngoaøi cuøng cuûa nguyeân töû Br laø 4s²  4p⁵.

a.                  laøm theá naøo nguyeân töû K vaø Br coù ñöôïc caáu hình e cuûa nguyeân töû khí hieám?

b.                  Lieân keát cuûa nguyeâ töû K vaø nguyeân töû Br thuoäc kieåu lien keát gì. Phaân töû taïo thaønh coù beàn hôn nguyeân töû rieâng leû khoâng?

3.      Haõy giaûi thích söï hình thaønh lieân keát giöõa caùc nguyeân töû cuûa nguyeân toá sau ñaây: K vaø Cl, K vaø O, Mg vaø Cl.

4.      Cation R⁺  coù caáu hình e ôû phaân  lôùp ngoaøi cuøng laø 2p⁶.

a. Vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû R?

b. Cho bieát baûn chaát lieân keát cuûa R vôùi Halogen.

5.   Anion X^- coù caáu hình e phaân lôùp ngoaøi cuøng laø 2p⁶. Vieát caáu hình electron cuûa X. Suy ra X  laø nguyeân toá gì? Giait thích baûn chaát lieân keát cuûa X vôùi lim loaïi bari?

6.   X laø nguyeân toá thuoäc nhoùm A coù caáu hình e lôùp ngoaøi cuøng laø 4s¹ ion Y^2- coù caáu hình e gioáng caáu hình e cuûa Ne. Haõy giaûi thích söï  taïo thaønh lieân keát giöõa X vaø Y.

7.Lieân keát ion ñöôïc hình thaønh töø nhöõng nguyeân toá naøo ? chuùng lieân keát vôùi nhau ra sau? Cho ví duï

8.Nhöõng quaù trình sau ñaây bieán ñoåi theá naøo ?

Na⁺+1eà?                        2O^2- àO₂ + ?                      S^2- -2eà  ?               Mgà ? +2e

Ca²⁺+2eà?                       2F^- -2eà  ?                        Al^{3 +}+3eà?              Fe³⁺ +1eà?

Br₂ +2eà?                         Cu ⁺à? +1e                        Fe^{2 +} à?+1e             Kà ? +1e

9/ Vieát PT bieåu dieãn söï bieán hoùa :

KàK⁺          Fe³⁺àFe²⁺     N^2-àN^3-       Al³⁺àAl        Cl^-à Cl₂          Fe²⁺à Fe

SàS^2-          O₂àO^2-          BeàBe²⁺       I^-àI₂              CuàCu²⁺        Zn²⁺à Zn

10/Cho bieát nguyeân töû naøo coù caáu hình e gioáng caùc ion sau :I^- ,Cl^-,Be²⁺, N^3-, Ca²⁺, I^2-

11/Veõ sô ñoà hình thaønh phaân töû :BaO,NaCl,MgS, CaCl₂,K₂S, Al₂S₃

 12/ Vieát phöông trình phaûn öùng coù söï di chuyeån electron khi cho:

            a)  Kali taùc duïng vôùi khí clor.

            b)  Magie taùc duïng vôùi khí oxy.

            c)  Natri taùc duïng vôùi löu huyønh.

            d)  Nhoâm taùc duïng vôùi khí oxy.

            e)  Canxi taùc duïng vôùi löu huyønh.

            f)  Magie taùc duïng vôùi khí clor.

     13/ Cho 5 nguyeân töû : Na; Mg; N; O; Cl.

            a)  Cho bieát soá p; n; e vaø vieát caáu hình electron cuûa chuùng.

            b)  Xaùc ñònh vò trí cuûa chuùng trong heä thoáng tuaàn hoaøn? Neâu tính chaát hoaù hoïc cô baûn.

            c)  Vieát caáu hình electron cuûa Na⁺,  Mg²⁺,  N^3-,  Cl^-,  O^2-.

            d)  Cho bieát caùch taïo thaønh lieân keát ion trong: Na₂O ; MgO ; NaCl ; MgCl₂ ; Na₃N.

14/Cho 3 ntoá ₁₉K, ₁₇Cl,₁₆O

a/cho bieát töøng caëpë ntoá  coù khaû naêng hình thaønh kieåu lieân keát gì ñeå taïo thaønh chaát .Vieát CTCT hôïp chaát ñoù

b/Trong caùc hôïp chaát taïo thaønh ,hôïp chaát naøo phaân cöïc nhaát

                              Baøi 15. LIEÂN KEÁT COÄNG HOÙA TRÒ

1/Laáy 3 ví duï lieân keát ion, 3 lieân keát coäng hoùa trò coù cöïc vaø 5 ví duï veà lieân keát coäng hoùa trò khoâng cöïc.

2/haõy giaûi thích söï hình thaønh caëp electron cuûa lieân keát giöõa caùc nguyeân töû trong caùc tröôøng hôïp sau.giöõa hai nguyeân töû F trong ñôn chaát F₂.

1. Giöõa cacbon vaø nguyeân töû H trong tröôøng hôïp chaát CH^­_4.
2. Giöõa hai nguyeân töûN trong ñôn chaát N₂.
3. Giöõa hai nguyeân töû Oxi vaø nguyeân töû h trong hôïp chaát H₂O.

3/Vieát coâng thöùc e, coâng thöùc caáu taïo cuûa caùc nguyeân toá sau: NH₃, H₂S, N₂O_5, H₂CO₃,H₃ PO₄, H₂ SO₄, HClO₃, HClO₄,HNO₃, C₂ H₆, C₂ H₄, C₂ H₂, CH₃ OH

Chaát naøo coù lieân keát nhaän.

      4/X thuoäc chu kyø 3, PNC nhoùm VI. Y thuoäc chu kyø 1, PNC nhoùm I.    Z thuoäc PNC nhoùm VI, coù    toång soá haït laø 24.

a)  Haõy xaùc ñònh teân X, Y, Z.

b)  Vieát coâng thöùc caáu taïo cuûa XY­₂, XZ₂.

      5/Bieát raèng tính phi kim giaûm daàn theo thöù töï  C, N, O, Cl. Vieát coâng thöùc caáu taïo cuûa caùc phaân töû sau ñaây vaø xem xeùt phaân töû naøo coù lieân keát phaân cöïc maïnh nhaát, vì sao? CH₄ ;  NH₃ ; H₂O ; HCl.

Baøi 16. LAI HOÙA TRÒ CAÙC OBITAN NGUYEÂN TÖÛ – SÖÏ HÌNH THAØNH LIEÂN KEÁT ÑÔN , LIEÂN KEÁT ÑOÂI, LIEÂN KEÁT BA

1. Söï hình thaønh lieânkeát trong phaân töû  H₂O, NH₃ nhôø lai hoùa sp³ caù AO hoùa trò cuûa caùc nguyeân töû O vaø N. haõy moâ taû hình daïng cuûa caùc hình daïng cuûa phaân töû ñoù.
2. a) Theá naøo laø xen phuû truïc, xen phuû beân? Laáy ví duï (ngoaøi SGK) minh hoïa?

b) Theá naøo laø lieân keát  s, p. Neâu tính chaát chung cuûa chuùng vaø moâ taû söï taïo thaønh lieân keát p trong ñôn chaát nitô. Taïi sao khí nitô laø moät khí trô ôû nhieät ñoä thöôøng?

3. theá naøo laø lieân keát ñôn, lieân keát ñoâi vaø lieân keát ba? Laáy ví duï (ngoaøi SGK) minh hoïa?
4. giaûi thích söï hình thaønh lieân keát coäng hoùa trò baèng söï xen phuû obitan nguyeân töû trong phaân töû Br₂ , HBr.

                           Baøi 17: LUYEÄN TAÄP

1. Trình baøy noäi dung quy taéc baùt töû. Vaän duïng quy taéc baùt töû ñeå giaûi thích söï hình thaønh lieân keát ion trong caùc phaân töû : LiF, KBr, CaCl₂.
2. Söû duïng moâ hình xen phuû cuûa caùc obitan giaûi thích söï hình thaønh lieân keát coäng hoùa trò I₂, HBr.
3. Haõy vieát coâng thöùc e, coâng thöùc caáu taïo cuøa caùc phaân töû sau: PH₃, SO2, HNO₃, C₄H₁₀.
4. Döïa treân lyù thuyeát lai hoùa obitan nguyeân töû, moâ taû söï hình thaønh lieân keát trong caùc phaân töû BeCl₂, BCl₃. Bieát phaân töû BeCl₂ coù daïng ñöôøng thaúng, coøn BeCl₃ coù daïng tam giaùc ñeàu.

Baøi 18: HIEÄU ÑOÄ AÂM ÑIEÄN VAØ LIEÂN KEÁT HOÙA HOÏC.

1. Cho daõy oxit cuûa caùc nguyeân toá thuoäc chu kyø 3 : Na₂O, MgO, Al₂O₃, SiO₂, SO₃, Cl₂O₇, P₂O₅, oxit naøo coù lieân keát ion? Coäng hoùa trò?

a)     MgO, Na₂O, Al2O₃ coù lieân keát ion

b)     Al₂O₃, SO₃, SiO₂ coù lieân keát coäng hoùa trò ; MgO, P₂O₅,Na₂O, Cl₂O₇ lieân keát ion

c)      SiO₂, SO₃, P₂O₅, Cl₂O₇ coù lieân keát ion

d)     Caâu A vaø C ñuùng.

2. Xeùt caùc phaân töû sau ñaây: NaCl, MgCl₂, AlCl₃. Haõy cho bieát lieân keát trong phaân töû naøo mang nhieàu tính chaát coäng hoùa trò, lieân keát naøo mang nhieàu tính ion hôn?
3. Xeùt caùc phaân töû coäng hoùa trò sau ñaây: HBr, O₂, H₂, NH₃. Haõy cho bieát lieân keát trong phaân töû naøo coù cöïc vaø lieân keát trong phaân töû naøo khoâng cöïc? Giaûi thích?
4. Caên cöù vaøo hieäu ñoä aâm ñieän. Haõy neâu baûn chaát cuûa caùc daïng lieân keát trong caùc chaát N₂, Br₂, O₂, H₂, AgCl, HBr, NH₃, H₂O₂.
5. Söû duïng giaù trò ñoä aâm ñieän cuûa caùc nguyeân toá trong BTH, saép xeáp caùc phaân töû theo chieàu taêng daàn ñoä phaân cöïc cuûa lieân keát: NH₃, H₂S, H₂O, H₂Te, CsCl, CaS, BaF₂.

Baøi 19: TINH THEÅ NGUYEÂN TÖÛ – TINH THEÅ PHAÂN TÖÛ.

1. Giaûi thích taïi sao baêng phieán vaø iot laïi deã daøng thaêng hoa nhöng khoâng daãn ñieän, traùi laïi muoái aên raát khoù thaêng hoa nhöng laïi daãn ñieän khi noùng chaûy? Bieát raèng baêng phieán thuoäc loaïi tinh theå maïng tinh theå phaân töû.
2. Haõy moâ taû caáu truùc tinh theå kim cöông. Lieân keát giöõa caùc nguyeân töû ñoù laø lieân keát gì? Cho bieát tính chaát cuûa tinh theå kim cöông?
3. Haõy cho bieát söï khaùc nhau giöõa tinh theå nguyeân töû vaø tinh theå ion. Laáy ví duï minh hoïa?
4. Haõy moâ taû tinh theå phaân töû ioát, tinh theå phaân töû nöôùc ñaù vaø neâu nhöõng tính chaát cuûa chuùng.

Baøi 20: LIEÂN KEÁT KIM LOAÏI

1. Haõy keå nhöõng kieåu maïng tinh theå phoå bieán cuûa kim loaïi. Cho ví duï.
2. Haõy neâu nhöõng tính chaát cuûa tinh theå kim loaïi
3. Haõy giaûi thích nguyeân nhaân laøm cho tinh theå kim loaïi daãn nhieät, daãn ñieän toát vaø tính deûo.
4. Tính baùn kính nguyeân töû gaàn ñuùng cuûa Fe ôû 20⁰C. Bieát raèng taïi nhieät ñoä ñoù khoái löôïng rieâng cuûa Fe laø 7,87 g/cm³. Giaû thieát raèng trong tinh theånguyeân töû Fe laø nhöõng hình caàu chieám 74% theå tích tinh theå, phaàn coøn laïi laø khe roãng giöõa caùc quaû caàu. Cho bieát nguyeân töû khoái cuûa saét laø 55,85 ñvC (hay khoái löôïng mol cuûa saét laø 55,85 g/mol).

Baøi 21: HOÙA TRÒ VAØ SOÁ OXI HOÙA

Baøi 3, 4, 5, 6, SGK Naâng Cao trang 90.

1. Xaùc ñònh hoùa trò vaø soá oxi hoùa cuûa S, Cl trong : H₂SO₄, NaClO, HClO₄, K2SO₃, Cl₂O₇, H₂S, CS₂, Cl₂O, NaCl, K₂S
2. Haõy giaûi thích ñieän hoùa trò baèng 2 cuûa oxi vaø löu huyønh trong caùc hôïp chaát vôùi natri vaø vieát coâng thöùc caáu taïo cuûa phaân töû.
3. Haõy cho bieát soá oxi hoùa vaø coäng hoùa trò cuûa nguyeân toá Si, P, S, Cl trong caùc oxit cao nhaát vaø trong hôïp chaát khí vôùi hñro.
4. Taïi sao moät nguyeân toá coù theå coù moät hay nhieàu soá oxi hoùa? Laáy S laøm ví duï minh hoïa?
5. Cho caùc nguyeân toá P, S, F, Si, As. Söû duïng BTH ñeå xaùc ñònh caùc nguyeân toá coù cuøng soá oxi hoùa trong hôïp chaát vôùi hiñro.

Baøi 22: LUYEÄN TAÄP

Baøi taäp 4, 5, 8, 9, SGK naâng cao trang 96.